ÇAĞIMIZIN SORUNU DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU NEDİR?
- anatoliaakademidan
- 10 Oca 2024
- 2 dakikada okunur
“Hiperaktivite” olarak da anılan dikkat eksikliği / hiperaktivite bozukluğu (DEHB) karakteristik özelliği çocuklarda göreve yönelik etkin davranışı engelleyen güçlükler özellikle de itkisellik amaçsızca ya da gelişigüzel koşuşturma ya da huzursuzlanma gibi aşırı ya da abartılı motor etkinlikler ve dikkati koruma güçlüğü olan bir bozukluktur.
Hiperaktif çocukların dikkati kolaylıkla dağılır ve talimatlara uymakta ya da onlara yönelik beklentileri yanıtlamakta yetersiz kalırlar. Hiperaktif çocuklar aynı zamanda sürekli konuşma ve sosyal açıdan zorlayıcı ve olgunlaşmamış olma eğilimindedir.
Dikkat: Bireyin bir göreve başlamasını, sürdürmesini ve tamamlamasını sağlayan bilişsel bir süreçtir. Bu zihinsel süreçteki bozulma odaklanmada güçlük, dağınık zihin, okuma ve anlama zorluklarına neden olmaktadır.
Hiperaktivite: Bireyin uygun olmayan durumlarda dahil olmak üzere sürekli hareket ettiği anlamına gelir. Adeta bir motor takılmış gibi bitip tükenmeyen bir hareket halidir. Yaşanan bu durum uyum güçlüklerine, sosyal zorlanmalara ve akademik başarısızlığa neden olmaktadır.
Dürtüsellik: Birey düşünmeden, acele hareket eder. Erteleme ve hızlı bir şekilde ödüle kavuşma arzusu vardır. Uzun vadeli sonuçları dikkate almadan önemli kararlar alabilir.
Dikkatsizlik belirtileri olan kişiler:
-Ayrıntıları gözden kaçırır. Okulda, işyerinde veya diğer etkinlikler sırasında dikkatsiz hatalar yapar.
-Konuşmalar, dersler, uzun okuma parçaları oyun etkinlikleri dahil olmak üzere dikkatini sürdürmekte sorunlar yaşar.
-Genellikle dinlenmiyor gibi görünür.
-Yönergeleri takip etmekte, görevleri tamamlamakta zorlanır. Hızlıca odağını kaybeder.
-Sıralama yapmak, materyalleri ve eşyaları düzenli tutmak zordur. Zayıf zaman yönetimi nedeniyle ödevleri zamanında teslim etmek zor bir görevdir.
-Sürekli zihinsel çaba gerektiren etkinliklere karşı isteksizlik vardır.
– Sık sık eşyalarını bir yerlerde unutur ya da kaybeder.
-Zihin karışık olduğu için İlgisiz düşünceler, uyaranlardan kolayca rahatsız olma ve unutkanlık
Hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri olan kişiler:
Koltuktan koltuğa zıplayan, düz duvara tırmanan çocuk..
-Bulunduğu kapalı alanda (sınıf, restaurant, hastane…) asla bir sandalyeye ihtiyaç duymaz.
-Uygun olmayan yerlerde koşar, dolaşır, tırmanır ve genellikle kendini huzursuz hisseder.
– Sessizce oynaması veya ödevleriyle ilgilenmesi mümkün değildir.
-Sürekli hareket etmek ister.
-Kesintisiz konuşur.
-Konuşmak için sırasını beklemeksizin konuşur. Sorduğu soruların cevabını almaksızın konuşmaya devam eder.
-Sırasını beklemekte zorluk çeker.
-Oyunlar ve etkinlikler esnasında problem çıkma olasılığı yüksektir.
Tedavi
DEHB için güncel, kanıta dayalı tedaviler, hasta ve aile bireylerini içeren ilaç ve davranış eğitimlerini içermektedir. Faydalarını belgeleyen önemli araştırmalara rağmen, ilaç tedavisinin bazı hastalar için olumsuz yan etkileri ve ilaç alınmadığında fayda eksikliği gibi kısıtlılıkları bulunmaktadır.
Bu nedenle yapılan güncel araştırmalar incelendiğinde DEHB tedavisinde davranış eğitimi önem kazanmaktadır. Bir bilişsel müdahale programı olan davranış eğitimi DEHB’li çocuk ve ergenlerin ailelerine sunulan davranışsal eğitim ve çocuğun bilişsel davranış becerilerini edinmesine yönelik verilen eğitimleri kapsamaktadır. Amaç çocuğun düşünselliğini, dikkatini ve dürtü kontrolünü arttırmaktır. Öğrenilen bilişsel becerilerin genellenebilmesinde de ailenin aldığı eğitim sonrasında kazanacağı yeni ebeveynlik tutumu önemli rol oynamaktadır.
Ailelere öneriler
Çocuğunuzla iletişiminizde açık, net ve kararlı olun. Olumlu ya da olumsuz geri bildirimler vererek çocuğunuzun davranışlarını kontrol etmesine yardımcı olun. Çocuğunuz ile birlikte kurallar belirleyin ve bu kurallara uymak konusunda katı olun. Öz-denetimi geliştirici kontrol listeleri ve yapılandırılmış günlük rutinleri içeren planlar hazırlayın.
Comments